معوذتین چیست؟

خواندن معوذتین برای دفع چشم زخم

نام دیگر سوره های فلق و ناس (معوذه) است و به هر دو آنها (معوذتین) گفته می‌شود و در روایات نیز این مورد اشاره شده است.

از نظر قرآن و روایات حقیقت چشم زخم وجود دارد. بنابراین برای رفع و پیشگیری از چشم زخم یا به قول معروف چشم خوردن می‌توان اعمالی را انجام داد. 

در قرآن اشاره مستقیمی به چشم زخم نشده است، اما بسیاری از مفسران آیات ۵۱ و ۵۲ سوره قلم را مربوط به چشم زخم می‌دانند:

«وَ إِنْ یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ. وَ مَا هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِلْعَالَمِینَ»
«نزدیک است کافران هنگامی که آیات قرآن را می‌شنوند با چشم زخم خود تو را از بین ببرند و می‌گویند: «او دیوانه است!». در حالی که این (قرآن) جز مایه بیداری برای جهانیان نیست.»

یکی از راه های دفع چشم زخم خواندن دعا و سوره‌هایی است که بزرگان دین به آن‌ها اشاره کرده‌اند. خواندن معوذتین یکی از این روش‌های کاربردی است.

معوذتین چیست؟

از آن‌جا که دو سوره ناس و فلق با عبارت «قُلْ اَعوذُ» آغاز می‌شود و نام دیگر آن‌ها مُعَوّذه است، آن را معوذتین یعنی دو معوذه می‌گویند. ابن شهر آشوب می‌گوید که در اکثر تفاسیر وارد شده که پیامبر اکرم(ص) حسنین را به دو سوره قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ تعویذ می‌کرد، به این سبب آن دو سوره را معوّذتین نامیدند. [۱]

سوره ناس و فلق همچنین به نام مشقشقتین نامیده شده است.[۲] شقشقه به معنای کلامی است که در مواقع حساس از زبان انسان صادر می‌شود و چون انسان در مواقع احساس خطر این سوره‌ها را می‌خواند تا پناه و نجات یابد، این دو سوره را «مشقشقتین» هم می‌نامند.

خواندن معوذتین

علامه طباطبایی در توضیح این حدیث می‎فرماید:شاید مراد پیامبر (ص) از این‎که فرمود مثل این دو سوره بر من نازل نشده، این باشد که تنها این دو سوره در مورد عوذه و حرز نازل شده و هیچ سوره‎ای دیگر این خاصیت را ندارد.[۳]

پس می‎توان گفت:این دو سوره خاصیت تعویذ (پناه بردن به خدا) را دارد که باعث می‎شود انسان با این دو سوره خود را از شروری حفظ کند و بدین جهت این دو سوره به معوذتین نام‎گذاری شده است. در سوره فلق به پیامبر (ص)دستوری می‎دهد از چند چیز به خدا پناه ببر البتّه این دستور اختصاصی به پیامبر (ص) ندارد.

 

دفع چشم زخم و حسد ورزی با استفاده از معوذتین و حرز امام جواد (ع)

در سوره فلق و ناس به پیامبر اسلام ص چند دستور داده می‌شود که از چند چیز به خدا پناه ببرد:

۱. از شر هر مخلوقی چه جن باشد چه حیوان و هر مخلوقی که شر همراه خود دارد.

۲. از شر شب که با تاریکی اش داخل می‌شود، و انسان در شب ناتوان تر و ضعیف تر است و شب در رساندن شرور ها به انسان کمک می‌کند.

۳. از شر زنان و مکر و جادوی آن ها و سحر هایشان

۴. از شر حسود وقتی که دارد اعمال حسد ورزی انجام می‌دهد.

۵. از شر چشم زخم هایی که از حسد ورزی است.

۶. از شر وسوسه های شیطانی که هر دم تو را وسوسه می‌کند.

بنابراین این دو سوره که به معوذتین معروف است برای دفع شرور از اطرافمان بسیار مورد توصیه و نافع است.

در هیچ کجای آیات و روایات چشم زخم در ارتباط با حسادت نیامده است و برای مقابله با چشم زخم هم هیچ راهی به جز دعا کردن توصیه نشده است. بنابراین خود را درگیر خرافه گرایی‌های افراد سودجو نگردانید.

منابع:

۱. ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۸۴.
۲. خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۷۱-۱۲۷۲
۳. علی بن جمعه العروسی الحویزی، تفسیر نورالثقلین، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ هـ ، ج ۸، ص ۳۷۹.